Twee gevestigde waarden uit de Finse folk bundelden een dikke tien jaar geleden hun krachten en trekken sinds een achttal jaar als duo doorheen de Scandinavische folkscene. Met deze “Toisjalkainen” zijn ze aan hun derde plaat toe en daarin sluipen de naweeën van de wereldwijde pandemie nog altijd een beetje rond, zij het dat de twee, zoals het hoort voor creatieve krachten, eerder gestimuleerd dan geremd werden door de beperkingen die de maatregelen van toen allemaal met zich brachten. Nog voor er sprake was van Covid, maakten de twee al furore met hun milieuvriendelijke manier van touren: geen auto, geen vliegtuig, maar simpelweg de fiets als vervoermiddel. Moedig en mooi, en vooral best uitvoerbaar, als je eerder kleine instrumenten zoals de viool mee te voeren hebt. Fiets en trein brengen je natuurlijk niet snel snel naar China, Zuid-Korea of India, gebieden waar de twee ook al gespeeld hebben en laten we eerlijk wezen: voortschrijdend inzicht is een belangrijk gegeven in een wereld als die van vandaag. Dus: alle hulde voor de “slow folk”-aanpak van beide vrouwen.

Voor deze nieuwe plaat, hun derde, doken ze enerzijds in de rijke Finse folkgeschiedenis en de melodieën die ze daaruit naar boven spitten, worden hier aangevuld met twee tijdens de pandemie op maat geschreven stukken: eentje van de Amerikaanse fiddler Casey Driessen, getiteld Sometimes it Snows in Spring. Driessen strandde bij het begin van de pandemie in Finland en schreef de melodie speciaal voor het duo. Iets gelijkaardigs deed accordeoniste Teija Niku -specialiste van de “moeilijke” ritmes, die de tweedelige suite “Balkanodemia” maakte voor de twee dames.

Voor het overige, kun je Lajunen en Oskala rustig beschouwen als behoedsters en verder-zetsters van een op zich al groots muzikaal patrimonium, dat de Finse vioolmuziek onmiskenbaar is. Op hun pad daarheen, moesten ze wel afrekenen met een harde realiteit: wat in de muzikale archieven zit, werd meestal door mannen opgenomen en aan mannen toegeschreven. Er duiken maar heel weinig namen van vrouwen op en dus zagen onze twee geen andere weg dan een aantal van die mannenmelodieën opnieuw op te nemen en er een vrouwelijke toets aan te geven en op die manier de dingen nieuw leven in te blazen.

Dat lijkt me meer dan aardig te lukken en de plaat bevat dan ook menige polka, al dan niet voor huwelijksfeesten bedoeld, zoals “Rahapolska Kannnkoskelta” of afsluiter “Akkainpolkat”. Heel bijzonder is ook de titeltrack. Die betekent, vrij vertaald “anders-gebeend” en verwijst naar de legendarische fiddler Akseli Raatikainen, die bij een ongeval een been verloor. Later bleek dat de man, die hem had aangereden, een niet nader genoemde fiddler uit Kaustinen. Is het waargebeurd of niet? Geen idee, maar het is wel een prachtig verhaal en het past helemaal bij de muziek van de twee vrouwen. Ik lees dat ze komende zomer in Rudolstadt op het bekende festival spelen en van daaruit helemaal naar huis terugfietsen. Straffe tantes, voorwaar, maar vooral: hun muziek is heerlijk om naar te luisteren !

(Dani Heyvaert)